Κρυστάλλωση & Μέλι

Η κρυστάλλωση είναι ένα φυσικό φαινόμενο κατά το οποίο η  ρευστή μορφή του μελιού, μετατρέπεται σε μια στέρεα ή ημιστέρεα κατάσταση.
Πολλοί υποθέτουν ότι το μέλι που κρυσταλλώνει είναι νοθευμένο ή κακής ποιότητας. Αυτό είναι ένας μύθος. Στην πραγματικότητα η  διαδικασία της κρυστάλλωσης είναι ένα φυσικό επακόλουθο. Η κρυστάλλωση δεν επηρεάζει την ποιότητα του μελιού, αλλάζει μόνο την υφή και το χρώμα του δίνοντας την ψευδαίσθηση της αλλοίωσης του. Το κρυσταλλωμένο μέλι διατηρεί την ποιότητα και τις θρεπτικές του ουσίες, όπως ακριβώς όταν βρίσκεται στην υγρή του μορφή.


Γιατί όμως το μέλι κρυσταλλώνει;
Το μέλι, ανάλογα με την φυσική του προέλευση και την χημική του σύνθεση, κρυσταλλώνει γρήγορα, αργά ή και καθόλου.

Το θυμαρίσιο μέλι, κρυσταλλώνει σε διάστημα από 8 εως 18 μήνες μετά τον τρύγο του, ανάλογα με τον αμιγή του χαρακτήρα. Οι παράγοντες που καθορίζουν την ταχύτητα της κρυστάλλωσης είναι η περιεκτικότητα του μελιού σε γλυκόζη, η υγρασία (περιεκτικότητα σε νερό), η παρουσία μικροσωματιδίων στο μέλι (γύρη, υπολείμματα κεριού) και η θερμοκρασία διατήρησης. 

Γενικά, όσο περισσότερη γλυκόζη και λιγότερη υγρασία περιέχει ένα μέλι, τόσο πιο γρήγορα αυτό θα κρυσταλλώσει. Επίσης, το αφιλτράριστο μέλι θα κρυσταλλώσει πιο γρήγορα, καθώς τα σωματίδια που περιέχει λειτουργούν ως πυρήνες κρυστάλλωσης.

 Ταχύτητα κρυστάλλωσης των ελληνικών αμιγών κατηγοριών μελιού.
Κατηγορία ΜελιούΧρόνος κρυστάλλωσης σε μήνες*
ΠευκόμελοΜετά από 24 μήνες
ΕλάτηςΔεν κρυσταλλώνει
Καστανιάς12 – 18
Θυμαριού8 – 18
Πορτοκαλιάς1 – 3
Βαμβακιού1 – 2
Ερείκης2 – 3
Ηλίανθου1 – 2
*Ο χρόνος κρυστάλλωσης ισχύει για αμιγή μέλια που δεν υπέστησαν κάποια θερμική ή άλλη επεξεργασία και διατηρούνται σε θερμοκρασία δωματίου.

Πως θα επαναφέρουμε το μέλι στην αρχική του κατάσταση;

Το κρυσταλλωμένο μέλι μπορούμε να το ρευστοποιήσουμε, ώστε να επανέλθει στην αρχική του κατάσταση. Επειδή η θέρμανση μπορεί να επηρεάσει κάποια από τα χαρακτηριστικά του μελιού, θα πρέπει να είναι όσο το δυνατόν πιο ήπια. Ο καλύτερο τρόπος είναι με τη χρήση μπεν-μαρί, βάζοντας μια κατσαρόλα με νερό, όπου έχει τοποθετηθεί το βάζο με το μέλι, μέσα σε μια μεγαλύτερη επίσης με νερό κατσαρόλα. Το νερό στη μεγάλη κατσαρόλα βράζει, το νερό στη μικρή θερμαίνεται και ρευστοποιεί το μέλι. Αν θέλουμε να χρησιμοποιήσουμε μια κατσαρόλα θα πρέπει να προσέξουμε πάρα πολύ ώστε να μη θερμανθεί πολύ το νερό, αλλά ούτε ο πυθμένας της κατσαρόλας. Σε γενικές γραμμές, το νερό μέσα στο οποίο βρίσκεται το μέλι θα πρέπει να έχει θερμοκρασία γύρω στους 55 οC, να αποφεύγεται δε θερμοκρασία πάνω από 60 οC.
Το μέλι μπορεί επίσης να ρευστοποιηθεί βάζοντάς το πάνω στο καλοριφέρ το χειμώνα, όχι, όμως, με απευθείας έκθεση στον ήλιο επειδή το φως καταστρέφει διάφορα συστατικά του μελιού.

Ανακεφαλαιώνοντας, αξίζει λοιπόν να σημειώσουμε ότι η κρυστάλλωση δεν έχει καμία σχέση με τη νοθεία του μελιού, αν και κάποιοι καταναλωτές θεωρούν ότι το μέλι που κρυσταλλώνει είναι νοθευμένο. Εν αντιθέσει αποτελεί χαρακτηριστικό του αγνού και φυσικού μελιού και δεν έχει καμία σχέση με την ποιόητά του.

Κατηγορία: Κρυστάλλωση Μελιού

Comments